Dome of the Rock (
tiếng Ả Rập: قبة الصخرة Qubbat al-Sakhrah,
tiếng Hebrew: כיפת הסלע Kippat ha-Sela; còn gọi là nhà thờ vòm đá, vòm đá vàng, đền thờ đá tảng, Mái vòm đá) là một thánh đường Hồi giáo nằm tại khu vực
Núi Đền thuộc
thành cổ Jerusalem. Thánh đường được hoàn thành xây dựng vào năm 691–92 CN theo lệnh của một caliph
Umayyad là
Abd al-Malik trong thời kỳ hỗn loạn Fitna thứ hai trên vị trí cũ của Đền thờ Do Thái thứ hai vốn đã bị phá hủy trong Cuộc vây hãm Jerusalem của La Mã vào năm 70. Mái vòm đá sụp đổ vào năm 1015 và được xây dựng lại trong những năm 1022–23. Mái vòm đá là một trong những công trình kiến trúc Hồi giáo lâu đời nhất còn tồn tại.
[2]Kiến trúc và tranh khảm trong thánh đường được được thiết kế dựa trên các nhà thờ và cung điện của Byzantine trong khu vực,
[3] mặc dù hình dáng bên ngoài đã được thay đổi đáng kể trong thời đặt dưới sự cai trị của Ottoman và một lần nữa trong thời kỳ hiện đại, đặc biệt là việc bổ sung mái vòm mạ vàng vào năm 1959–61 và một lần nữa vào năm 1993. Mặt bằng
hình bát giác của cấu trúc có thể đã bị ảnh hưởng bởi nhà thờ The Seat of Mary của Byzantine (còn được gọi là Kathisma trong tiếng Hy Lạp và al-Qadismu trong tiếng Ả Rập) được xây dựng từ năm 451 đến năm 458 trên tuyến đường giữa Jerusalem và
Bethlehem.Với tảng đá thánh được cho là nơi tiên tri Muhammad đã dùng để miraj (thăng thiên), thánh đường được xây dựng mang ý nghĩa to lớn đối với
các tôn giáo Áp-ra-ham. Vốn được xem là nơi
đức chúa tạo ra thế giới và con người đầu tiên là
Adam.
[4] Nơi này cũng được cho là địa điểm mà
Abraham đã từng phải hiến tế con trai mình cho đức Chúa và là nơi mà sự hiện diện thiêng liêng của Thiên Chúa được thể hiện nhiều hơn bất kỳ nơi nào khác. Jerusalem cũng là nơi mà người Do Thái hướng đến khi cầu nguyện. Ý nghĩa to lớn của nơi này đối với các tín đồ Hồi giáo bắt nguồn từ lý tưởng cho sự kết nối giữa nơi này với sự sáng tạo của thế giới và niềm tin rằng hành trình ban đêm lên thiên đường của
Muhammad bắt đầu từ hòn đá tảng ở trung tâm của công trình.
[5][6]Tổ chức
Di sản Thế giới của UNESCO đã công nhận Mái vòm đá được coi là "địa danh dễ nhận biết nhất của Jerusalem,"
[7] cùng với hai di tích của Thành phố Cổ gần đó bao gồm
Bức tường phía Tây và "Rotunda Phục sinh" trong
Nhà thờ Mộ Thánh.
[8] Mái vòm đá là cấu trúc tôn giáo khảo cổ được chứng thực sớm nhất và được xây dựng bởi một nhà cai trị Hồi giáo. Các bản khắc của công trình chứa những
dòng chữ khắc các lời tuyên ngôn của Hồi giáo, các
nhà tiên tri Hồi giáo và Muhammad sớm nhất.
[9] Các chữ khắc được chứng minh là một dấu mốc quan trọng, vì sau đó chúng trở thành một đặc điểm chung trong các công trình kiến trúc Hồi giáo và hầu như luôn đề cập đến Muhammad.
[9] Mái vòm đá là một "di tích độc đáo của văn hóa Hồi giáo ở hầu hết các khía cạnh", bao gồm như một "tác phẩm nghệ thuật và là một nguồn tài liệu văn hóa cũng như tôn giáo", theo sử gia Oleg Grabar.
[10]